موسسه حمایت از کودکان کردستان، از سال ۱۹۹۱ تاکنون به‌عنوان یکی از سازمان‌های غیردولتی پیشرو در اقلیم کردستان عراق فعالیت می‌کند. این نهاد، پس از قیام ۱۹۹۱ و در پاسخ به بحران انسانی ناشی از آن شکل گرفت و با هدف حمایت همه‌جانبه از کودکان—صرف‌نظر از قومیت، مذهب یا پیش‌زمینه اجتماعی—برنامه‌های گسترده‌ای را در حوزه آموزش، سلامت، حمایت اجتماعی و توسعه فردی به اجرا گذاشته است.
یکی از نظریه‌های تازه و تأثیرگذار در حوزة زبان‌آموزی و رشد شناختی کودک، «نظریة دوگانه‌سازی معنایی» است؛ نظریه‌ای برآمده از پژوهش‌های علوم شناختی و زبان‌شناسی عصبی که بر تعامل همزمان دو مسیر یادگیری در کودک تأکید می‌کند: مسیر زبانی-نمادین و مسیر تصویری-ادراکی. به بیان ساده، کودک زمانی معنای واقعی یک روایت یا شعر را درک و جذب می‌کند که همزمان بتواند محتوای آن را در دو سطح واژه و تصویر، زبان و مفهوم، بشنود، ببیند و تجربه کند.
در تحلیل منظومه‌ی کودکانه‌ی «من ئەتوانم بڵێم نا»، آنچه بیش از هر چیز حائز اهمیت است، تحلیل سازوکارهای روایی، تربیتی و زبانی آن در نسبت با مخاطب خاص خود، یعنی کودک، است. این متن در نگاهی نخست، قصد دارد یکی از مهارت‌های بنیادی در تربیت اجتماعی کودک، یعنی توانایی مخالفت محترمانه یا همان «نه گفتن»، را آموزش دهد. با این حال، بررسی دقیق ساختار روایی و گفتمان تربیتی آن نشان می‌دهد که علی‌رغم نیت ظاهری، شعر در بنیان‌های خود حامل مجموعه‌ای از انگاره‌های محدودکننده، بازدارنده و حتی آسیب‌زا برای شکل‌گیری عاملیت کودک است.
از نخستین روزهای ورود کودک به محیط پیش‌دبستانی، از آن سلام‌های لبریز از حجب و تردید، تا روزهای پُرهیاهوی دبیرستان، کودکِ یادگیرنده در جست‌وجوی پاسخی برای پرسش‌هایی بنیادین است: آیا من به این جمع تعلق دارم؟ آیا پذیرفته شده‌ام؟ این پرسش‌ها، تنها پرسش‌هایی روان‌شناختی یا فردی نیستند، بلکه شالوده‌ی شکل‌گیری هویت اجتماعی، فرهنگی و تحصیلی دانش‌آموزان را می‌سازند.
ترس یکی از واکنش‌های بنیادی و ذاتی در موجودات زنده است که نقش حیاتی در حفظ بقا و ایمنی فرد ایفا می‌کند. اما برخلاف تصور رایج که ترس را صرفاً یک پاسخ ذاتی و غریزی می‌داند، پژوهش‌های علمی متعدد نشان داده‌اند که ترس در کودکان به ویژه، نتیجه یک فرآیند یادگیری پیچیده است که در آن تعامل عوامل زیستی، روانی و محیطی نقش اساسی دارد.
در آستانه‌ی نوروز، وقتی طبیعت جامه‌ای نو می‌پوشد و بوی شکوفه‌ها در هوا جاری می‌شود، چه هدیه‌ای زیباتر از دنیای رنگارنگ کتاب برای کودکان؟ کودکان، این رویاپردازان کوچک، وقتی کتابی در دست دارند، همانند جادوگرانی‌اند که درهای سرزمین‌های ناشناخته را می‌گشایند.
نوروز از راه می‌رسد، زمین نفس تازه می‌کشد و کوچه‌ها پر از صدای خنده‌ی کودکان می‌شود. اما در دل یک کودک کتابخوان، میان هیاهوی این روزها، دغدغه‌هایی کوچک اما شیرین موج می‌زند.
آسترید لیندگرن، نویسنده‌ای نام‌آشنا در دنیای ادبیات کودک، آثار ارزشمندی را خلق کرده که به بسیاری از زبان‌های دنیا، از جمله کردی، ترجمه شده‌اند. افزون بر این، بیشتر رمان‌های او به صورت فیلم نیز درآمده‌اند. آسترید لیندگرن در سال ۲۰۰۲، در خیابان دالگاتان شهر استکهلم، چشم از جهان فروبست. اما خانه او، با مساحتی حدود ۱۴۰ مترمربع، همچنان دست‌نخورده باقی مانده است—نه به مسئولین واگذار شده و نه به موزه‌ای رسمی تبدیل گشته است.
در حاشیه‌ی پنجمین جشنواره کشوری ادبیات کودک «شوناس» که در کامیاران برگزار شد، از جایزه‌ی مستقل و مردمی «نوبه‌هارا بچووکان» به‌طور رسمی رونمایی شد. این جایزه با هدف شناسایی و تجلیل از برترین آثار تألیف‌شده در حوزه‌ی کتاب کودک طراحی شده است و قرار است به‌عنوان جایزه‌ای معتبر در عرصه‌ی ادبیات کودک کردی فعالیت خود را آغاز کند.
با قبول این انگاره که کودکان در جهان ارزشمندترین سرمایه‌ی فرهنگی ـ اجتماعی بوده و ادبیات کودک از ستون‌های بنیادین ادبیات بزرگسالان هر ملتی است که سهم بسزایی در هویت بخشی به کودکان دارد، اهمیت دوره‌ی کودکی، گفتمان کودک محور و جشنواره‌های ادبی در این حوزه بیش از پیش آشکار خواهد شد. جشنواره‌ی ادبیات کودک شوناس در پی واکاوی وضعیت اسف‌بار و تاسف برانگیز ادبیات کودکان کورد طی سال‌های اخیر، و توجه‌ی جدی به ریشه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این وضعیت تراژیک، با هدف پاسداشت فرهنگ کودکی و تقویت گفتمان اجتماعی و دمکراتیک کودک محور در جامعه و نیز پرورش نسلی نو جهت فهم و همچنین خلق آثاری درخشان در این حوزه پا به عرصه گذاشته است.
روز چهارشنبه، ۲۱خرداد ۱۴۰۴، پنجمین دوره‌ی جشنواره‌ی کشوری ادبیات کودک «شوناس» با حضور گسترده‌ی نویسندگان، شاعران، پژوهشگران، هنرمندان، کودکان و خانواده‌ها در شهر کامیاران برگزار شد. این رویداد یک‌روزه با محوریت تقویت ادبیات کودک کردی و پرورش ذهن خلاق نسل نو، توانست فضای گفت‌وگو و هم‌افزایی کم‌سابقه‌ای میان ادبیات، آموزش و فرهنگ فراهم کند.
دبیر علمی جایزه قلم هه‌ژار از سهم ۱۱ درصدی کتاب ادبیات کودکان در این جایزه خبر داد و گفت: این تعداد اثر نشان‌دهنده رشد کمی و کیفی پژوهش‌ها و تألیفات در این زمینه است.
در جریان کنفرانس خبری جایزه قلم هژار که روز شنبه ۴ خرداد ۱۴۰۴ در سالن فردوسی دانشگاه کردستان برگزار شد، دبیرخانه این جایزه با ارائه آماری رسمی از روند برگزاری، جزئیات تازه‌ای درباره محورهای موضوعی و ترکیب آثار دریافتی ارائه داد؛ آماری که از حضور قابل توجه آثار در حوزه ادبیات کودک حکایت دارد.
معاون پژوهشی دانشگاه کردستان حضور مهمانان ویژه داخلی و خارجی در مراسم پایانی این جایزه را عاملی مؤثر در ارتقای کیفیت جایزه قلم هه‌ژار دانست.
در این نشست که با حضور اعضای دبیرخانه جایزه قلم هژار در سالن جلسات حوزه ریاست دانشگاه کردستان برگزار شد، دکتر علی‌اکبر مظفری، معاون پژوهشی دانشگاه، با اشاره به دریافت ۹۴۱ اثر در پانزده حوزه مختلف، بر اهمیت حمایت دانشگاه از رویدادهای علمی‌ـ‌فرهنگی در گستره زبان و ادبیات کُردی تأکید کرد.
شماره سیزدهم مجله «کانی»، یکی از مجلات ویژه کودکان به زبان کردی، منتشر شد. این مجله که به شعر و داستان کودکانه اختصاص دارد، همواره فضایی برای خلاقیت کودکان فراهم می‌کند. در این شماره نیز بخش‌هایی از مطالب توسط خود کودکان نوشته شده است که نشان از پرورش استعدادهای نویسندگی در میان نسل جدید دارد. «کانی» با انتشار داستان‌ها و اشعار کودکانه، تلاش می‌کند دنیای تخیل و ادبیات را به زبان کردی برای کودکان جذاب‌تر کند. علاقه‌مندان می‌توانند این شماره را از مراکز توزیع مجله دریافت کنند یا از طریق راه‌های ارتباطی مشخص‌شده سفارش دهند.
فراخوان مسابقه رمان کودک و نوجوان انتشارات چیکن هاوس (با همکاری روزنامه نیویورک تایمز ) منتشر شد.
برای شرکت در این مسابقه باید یک رمان برای کودکان و نوجوانان بین ۷ تا ۱۸ سال بنویسید که قابلیت تبدیل شدن به فیلم و سریال شدن را داشته باشد. رمان شما باید حداقل ۳۰ هزار و حداکثر ۸۰ هزار کلمه باشد.
از طرف IBBY کانادا و کمیته برگزاری کنگره ۲۰۲۶، خوشحالیم که شما را به چهلمین همایش بین‌المللی IBBY دعوت کنیم. این گردهمایی مهم از ۶ تا ۹ اوت ۲۰۲۶ در شهر اتاوا، پایتخت کانادا، واقع در سرزمین بدون واگذاری و تصرف ملت بومی آنیشینابه الگونکین برگزار خواهد شد.
